مقامات ترکیه گفتهاند که به زودی عملیات زمینی را برای مقابله با گروههای تروریستی در شمال سوریه آغاز خواهند کرد و به گفته منابع محلی کرد این عملیات با چراغ سبز واشنگتن انجام میشود؛ اقدامی که نشان میدهد امریکا بار دیگر پشت متحدانش را خالی کرده است.
درحالی که همه بازیگران منطقهای و بینالمللی مخالفت خود را با عملیات زمینی ترکیه در سوریه اعلام کردهاند، اما مقامات آنکارا حاضر به عقبنشینی از مواضع خود نیستند. پس از یک هفته عملیات هوایی و توپخانه برای هدف قرار دادن گروههای تروریستی در شمال سوریه اکنون ترکیه خود را برای عملیات زمینی آماده میکند. روزنامه ینی شفق روز شنبه در گزارشی نوشت: خلوصی آکار، وزیر دفاع ترکیه در نشست غیرعلنی حزب حاکم گفت، عملیات زمینی در سریعترین زمان ممکن اجرایی خواهد شد. این روزنامه نوشت: درخصوص عملیات هوایی «پنجه شمشیر» در شمال سوریه، امکان دریافت حمایت لازم از سوی روسیه و امریکا وجود نداشت، اما با وجود این، این عملیات انجام شد و موفقیت آمیز بود. رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه هم در سخنانی گفت، آنکارا مصمم است تروریستها را بدون توجه به اینکه کجا هستند و چه کسانی را شریک خود میدانند، «ریشهکن» کند. اردوغان گفت: «مهم نیست تروریستها با چه کسانی تبانی میکنند، ترکیه همواره آنها را بابت هر قطره خونی که ریختهاند، پاسخگو خواهد کرد.»
شروع احتمالی عملیات زمینی ترکیه در شمال سوریه به نظر میرسد با چراغ سبز امریکاییها انجام شده است. هرچند مقامات امریکا تا همین اواخر مخالف هرگونه عملیات هوایی و زمینی بر علیه گروههای وابسته به حزب کارگران کردستان «پ. ک. ک» در شمال سوریه بودند، اما به نظر میرسد اصرار مقامات آنکارا سبب شده در مواضع خود تغییراتی ایجاد کنند. منابع آگاه کردی در گفتگو با الاخبار، تصریح کردند که تغییری در سخنان سیاستمداران امریکایی رخ داده است. مقاماتی که تا همین اواخر جلوگیری از هرگونه پیشروی زمینی را تضمین میکردند. این منابع توضیح میدادند که مقامات نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد)، هشدارهایی از سوی امریکا درباره قصد ترکیه برای پیشروی زمینی ابتدا به سمت عینالعرب و سپس منبج همراه با تداوم عملیاتهای هوایی ترکیه علیه مقرهای مختلف دریافت کردهاند. تا جایی که کمی پیش از بمباران هوایی این مقرها، یکی از پایگاههای امریکایی تخلیه شد.
توافق پشت پرده
هرچند مقامات واشنگتن به طور علنی حملات ترکیه را تأیید نمیکنند، اما به نظر میرسد در پشت پرده توافقاتی در این زمینه انجام شده است تا آنکارا برنامه خود را عملی کند. هفته گذشته هم جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی امریکا در سخنانی گفت که ترکیه همچنان از یک تهدید تروریستی مشروع بهویژه در جنوب آن رنج میبرد و بنابراین حق دفاع از خود در سوریه را دارد. اینگونه اظهارات نوعی چراغ سبز به آنکارا بود تا عملیات برای مقابله با تروریستها را کلید بزند. این اولین باری نیست که واشنگتن پشت متحدانش در سوریه را خالی میکند، در اکتبر ۲۰۱۹ هم وقتی ترکیه عملیات به کردها در کوبانی را شروع کرد امریکا واکنش جدی نشان نداد و عملاً با این کار اقدام نظامی آنکارا را تأیید کرد. امریکا در سالهای اخیر گروههای کرد را در شمال سوریه تحت حمایت خود درآورده است تا با کمک آنها بتواند برنامههای خود را در این منطقه به پیش ببرد. واشنگتن پس از آنکه از گروههای تروریستی برای سرنگونی دولت سوریه ناامید شد سعی کرد با تقویت کردها دولتی خودمختار را در شمال سوریه ایجاد کند که به دور از مداخلات دولت مرکزی باشد، اما تاکنون نتوانسته چنین برنامهای را اجرایی کند.
دیدار احتمالی با اسد در خارج
اردوغان درحالی که در پی آغاز عملیات در خاک سوریه است و مقامات دمشق نسبت به این اقدامات تنشزا هشدار دادهاند، اما از دیدار احتمالی با بشار اسد رئیسجمهور سوریه خبر داده است. یک مسئول حزب حاکم عدالت و توسعه ترکیه روز جمعه از احتمال گسترش روابط ترکیه و سوریه و دیدار رؤسای جمهور آنها در یک کشور ثالث سخن گفت. اورهان میری اوغلو، عضو هیئت مرکزی تصمیمگیری در حزب عدالت و توسعه ترکیه که حزب حاکم در این کشور است در گفتگو با خبرگزاری اسپوتنیک تصریح کرد: روابط دمشق و آنکارا قبل از انتخابات ترکیه که قرار است سال ۲۰۲۳ برگزار شود، وارد مرحله جدیدی خواهد شد. وی افزود: این احتمال بسیار قوی و جدی است، اما اکنون به استثنای تبادل پیامها میان دو طرف سخن گفتن درخصوص زمان و چگونگی از سرگیری روابط میان دو کشور امری دشوار است. این مسئول ترکیهای از «تمایل برای آغاز گفتگو از جانب سوریه» و «احتمال دیدار بشار اسد و اردوغان در کشوری ثالث» سخن گفت و افزود که این کشور به احتمال زیاد روسیه باشد. این درحالی است که اردوغان اخیراً در جمع خبرنگاران در پاسخ به سؤالی درباره امکان دیدار با رئیسجمهور سوریه گفته بود: «ممکن است با اسد دیدار کنم، دشمنی دائمی در سیاست وجود ندارد، در نهایت گامهایی را اتخاذ خواهیم کرد». در ماههای اخیر دیدارهایی بین مقامات اطلاعاتی دو کشور برای از سرگیری روابط در آینده انجام شده است و اردوغان سعی دارد پس از ۱۱ سال جنگافروزی در سوریه روابط سابق را با این کشور از سربگیرد. دولت ترکیه برای نشان دادن حسننیت خود، سه ماه پیش دستور داد معارضان سوری دفاتر خود را در استانبول و دیگر شهرها تعطیل کنند.